بعد از کرونا، دنیا ما دیگر دنیا قبلی نخواهد بود - بازی های اندروید

دکتر حمید طراوتی در گفت وگو با خبرنگاران، در مورد دیدگاه دانشمندان محیط زیست نسبت به کرونا، اظهار کرد: تاثیری که کرونا روی محیط زیست داشته به قدری شدید بوده که تعداد زیادی از مطالبات هواداران محیط زیست را برآورده نموده، به شکلی که بعضی حتی به طعنه بیان می نمایند که شاید این ویروس را هواداران محیط زیست در طبیعت رها نموده باشند.

وی با بیان اینکه اثر کرونا بسیار قوی تر از کاری بوده که جنبش های زیست محیطی می توانستند انجام دهند، اعلام کرد: به طور مثال یکی از مسائلی که هواداران محیط زیست همیشه درخصوص آن صحبت می کردند این بوده که صنعت هوایی بسیار رشد نموده، مسافرت های هوایی افزایش یافته و بنزین هواپیما نیز دی اکسید کربن زیادی را وارد جو می نماید.

طراوتی اضافه کرد: آنها مخالف این بودند که چرا باید میوه جات و سبزیجات از برزیل به آمریکا و کانادا و محصولات جنگل آمازون به اروپا و آمریکا برود؟ مقدار زیادی کالا در چین، بنگلادش و ویتنام ساخته می شود و دوباره به آمریکا و اروپا و بخش هایی از آسیا برمی شود. توریسم نیز گسترش شدیدی یافته که باعث می شود مقدار زیادی کربن منتشر شود.

این فعال محیط زیست ادامه داد: به طور کلی 3 درصد از انتشار کربن دنیا را منتسب به پرواز هوایی می دانند که رقم بالایی بوده، سهم آلمان 2.1 و سهم روسیه 2 درصد است؛ بنابراین اگر صنعت هوایی یک کشور بود، صندلی مهمی پیدا می کرد و حداقل می توانست در انتشار کربن پنجم دنیا شود، اما کرونا انتشار کربن ناشی از پروازها را به شدت کاهش داده و پروازها به یک بیستم رسیده است.

وی اضافه کرد: چین سالی 10.5 میلیارد تن کربن فراوری می نماید و عظیمترین فراورینماینده کربن در دنیا بوده و کشور دوم، آمریکا است که نصف چین یعنی حدود 5 میلیارد تن کربن فراوری می نماید، اما از زمانی که کرونا آمد، ووهان بسته، پروازهای هوایی بسیار کم و حتی به بسیاری کشورها ممنوع شد، بسیاری از کارخانجات آنها نیز تعطیل شدند و تعداد زیادی از گردهمایی ها و نمایشگاه ها از جمله نمایشگاه اتومبیل ژنو که هر سال پرواز زیادی را به خود اختصاص می دهد، کنگره دنیای تلفن همراه، نمایشگاه کتاب لندن و کنفرانس دنیای صندوق بین المللی پول که هر سال برگزار می شدند، لغو شد.

کرونا کاری که فعالان محیط زیست قصد انجام آن را داشتند، انجام داد

طراوتی بیان نمود: این موارد باعث شد کاری که فعالان محیط زیست قصد انجام آن را داشتند، انجام شود؛ یعنی میزان انتشار کربن بسیار کم شد. در کنفرانس پاریس که در سال 2015 برگزار گردید، اهدافی در نظر گرفته شده بود که بسیاری از آنها اکنون برآورده شد. هواداران محیط زیست هرقدر کوشش می کردند نمی توانستند این کار را با این سرعت انجام دهند.

این فعال محیط زیست با اشاره به اینکه مساله ای مطرح شده بود مبنی بر اینکه ما همیشه صحبت از توسعه و رشد می کنیم، توضیح داد: دنیا تا چه زمانی می تواند تحمل کند که هر سال 2 تا 3 درصد رشد اقتصادی انجام شود، این رشد منابع زیادی می طلبد. آنالیز ها نشان داد که بشر در سال 1984 از مرز تعادل مصرف خود با ظرفیت تاب آوری منابع طبیعی عبور نموده، یعنی هر سال اضافه از سرمایه مصرف می کنیم و ظرفیت نگه داشت کره زمین به این اندازه نیست.

وی گفت: اکنون کرونا این موارد را محدود نموده، توسعه در بسیاری کشورها متوقف و در بعضی نیز دچار رشد منفی شده که این کار را به راحتی ظرف مدت کوتاهی انجام داده که کار بسیار عظیمی است. مصرف محصولات غیر ضروری کاهش یافته و توسعه اقتصادی که همیشه از آن صحبت می شد، از بین رفته است.

طراوتی گفت: یکی از عوامل اصلی تخریب محیط زیست، مساله جمعیت است که جمعیت دنیا افزایش یافته و به 7.7 میلیارد نفر رسیده است. سازمان ملل پیش بینی می کرد که تا سال 2050 جمعیت دنیا به حدود 9.7 میلیارد نفر برسد، اما بسیاری از محققان و دانشمندان محیط زیست این را قبول نداشتند و بیان می کردند که پیش بینی سازمان ملل هیچگاه محقق نمی شود و کره زمین هم نمی تواند این میزان را تحمل کند. پیش بینی تنها براساس منحنی رشد قبلی اجرا شده، اما وقتی زمینه و عوامل آن منحنی وجود نداشته باشد، منحنی نیز آن رشد را نخواهد داشت، زیرا منابع طبیعی صدمه می بینند و امکان تامین جمعیت نیست.

کرونا در حال کنترل جمعیت دنیا است

این فعال محیط زیست اضافه کرد: کرونا باعث شده که به جمعیت دنیا بسیار صدمه وارد شود که به صورت مرگ و میر و عدم زادآوری بوده و این موضوع به نفع محیط زیست دنیا است. صرف نظر از خسارت هایی که کرونا ایجاد می نماید، اما در حال کنترل جمعیت دنیا است که از 70 سال پیش تا به امروز سه برابر شده است.

کرونا از دست اندازی بشر به منابع طبیعی جلوگیری نموده است

وی بیان نمود: اگر این موارد را کنار هم بگذاریم، مشاهده می کنیم که کرونا نقش مثبتی در زمینه محیط زیست و مهار تخریب آن داشته و از دست اندازی بشر به منابع طبیعی به شکل بیش از حد جلوگیری نموده است. هواداران محیط زیست از کرونا به این معنا بدشان نمی آید. کرونا تلنگری زد و ناکارآمدی این رویکرد و نظام های حاکمیتی را نشان داد.

طراوتی با بیان اینکه یکی از مسائل عظیم در کشورهای پرجمعیت دنیا، مساله آلودگی هوا به خصوص در کلان شهرها است، اعلام کرد: در کلان شهرها میزان گاز نیتروژن و اکسیدهای نیتروژن و گوگرد بسیار بالا است و بیماری زایی شدیدی دارد، به طوری که میزان مرگ و میر در شهرهای عظیم در اثر نارسایی های تنفسی و بیماری های ریوی و قلبی بسیار زیاد است. مساله ترافیک شهری نیز مسائلی از جمله تاثیر بر اعصاب و تلف شدن وقت را نیز ایجاد می نماید.

این فعال محیط زیست ادامه داد: ترافیک یکی از عوامل اصلی افزایش گازهای آلاینده است. غیر از دی اکسید کربن، گاز کربنیک به خودی خود آلاینده نیست، بلکه اثر آن بر گرمایش زمین مهم است. اتومبیل ها گازهای نیتروژن و گوگرد فراوری می نمایند که خطرناک است. در حال حاضر با وجود کرونا این گازها کاهش یافته و مردم ما در ایران نیز تجربه جدیدی از زندگی دارند، هوای پاکتری تنفس می نمایند. کرونا اثرات مثبتی بر جلوگیری از آلودگی هوا و انتشار کربن و کاهش سروصدا و ترافیک داشته است.

وی گفت: حمل و نقل زمینی و بین شهری کاهش یافته است. فراوریات بسیاری از کارخانجات عظیم کم شده، بنابراین سهم آنها نیز در آلودگی به شدت کاهش یافته که این موضوع نقش بسیار زیادی بر کاهش آلودگی هوا و انتشار کربن داشته است.حمل و نقل زمینی نیز حتی بیش از حمل و نقل هوایی تحت تاثیر کرونا نهاده شده است. کاهش حمل و نقل هوایی و زمینی و فراوری کارخانه ها از نتایج مثبت کرونا است، البته این کاهش همیشه نمی تواند عاملی مثبت در نظر گرفته شود، بلکه باید مدیریت شود.

چگونه کرونا از خفاش به انسان منتقل شد؟

طراوتی گفت: کرونا از خفاش منتقل شده که قبلا نیز این رخ داده است. زمانی که جنگل ها نابود می شود، زیستگاه بسیاری از خفاش ها از بین می رود، آنها تحت تنش قرار می گیرند، به شهرها نزدیکتر می شوند و آن تنش و محیط جدید باعث جهش در آنها می شود. یکی از عوامل اصلی نابودی گونه ها، نابودی زیستگاه آنها بوده که بشر به تمام این زیستگاه ها دست انداخته، اما کرونا باعث شده فعالیت اقتصادی و رفت و آمد کاهش یابد، در نتیجه در این مدت کوتاه بسیاری از حیوانات و حیات وحش فرصت تنفس پیدا کردند.

اگر کرونا ادامه پیدا کند، زیستگاه های بسیاری احیا خواهد شد

این فعال محیط زیست اضافه کرد: در ونیز و بسیاری از شهرهای دیگر نیز این رخ داده است. حیواناتی که دیده نمی شدند، اکنون قابل مشاهده هستند، زیرا محیط بهتری برای آنها فراهم شده است. کرونا حتی به کاهش پلاستیک نیز یاری نموده است. اگر کرونا ادامه پیدا کند، ظرف چند ماه تعداد بسیار زیادی از زیستگاه ها احیا می شوند. اگر بشر مدت کوتاهی رفت و آمد نکند و صدمه نزند، این حالت حتما ایجاد خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه کرونا بر فلسفه محیط زیست تاثیر گذاشته است، توضیح داد: در گذشته بسیاری بیان می کردند که محیط زیست صدمه دیده، اما اکنون مشاهده کردند که دخالت بیش از حد در محیط زیست می تواند موجب واکنش شود. از حدود 20 سال پیش این بحث وجود داشت که تا کجا می توان پیش رفت؟ تمام اقیانوس ها را از پلاستیک پر کردید، تمام جنگل ها را محدود نمودید، مراتع و زمین های شیب دار به زیر کشت رفتند، جمعیت به شدت افزایش یافته، همه جا را دود فراگرفته و آب نیز در حال کاهش است.

طراوتی بیان نمود: بسیاری معتقد بودند که طبیعت حتما واکنش خود را نشان می دهد، اما کمتر کسی تصور می کرد که واکنش طبیعت یک ویروس باشد، شاید فکر می کردند که واکنش طبیعت زلزله، قحطی، خشکسالی یا کمبود شدید آب است. رشد هر موجودی را یک سری عوامل محدود می نماید و معتقد بودند که رشد نژاد بشر را کمبود مواد غذایی محدود خواهد نمود، یعنی لحظه ای خواهد رسید که گرما و خشکسالی از یک طرف و سیل از طرف دیگر و همچنین نابودی زمین ها و مراتع، یک باره بشر را با کمبود غذا روبه رو می نماید و این باعث می شود که بشر دیگر نتواند رشد کند و جمعیت کنترل شود.

کرونا و تغییرات فلسفه محیط زیست

این فعال محیط زیست گفت: در حال حاضر بعضی مبهوت هستند و بسیاری نیز به اساطیر و افسانه ها رجوع کردند و از قدرت طبیعت صحبت می نمایند. تاثیری که کرونا از نظر فلسفه محیط زیست داشته بسیار وسیع است، یعنی تمام مردم بیان می نمایند که ما زیاد دست درازی کردیم و حواسمان به طبیعت نبوده است. بعد از این دنیا ما دیگر دنیا قبلی نخواهد بود و تغییرات بسیار زیادی در برخورد ما با طبیعت ایجاد خواهد شد.

وی با بیان اینکه برندسازی و تبلیغات زیادی با صدها تلویزیون و کانال مختلف و فضای مجازی برای مصرف صورت می گیرد، اعلام کرد: مردم به تعویض دستگاه های الکترونیکی و موبایل و لباس ها و وسایل جدید روی آورده اند که نیازی به آنها نبوده و ضروری نیست. این مساله فشار زیادی به منابع طبیعی دنیا می آورد. اکنون نیز کرونا نشان می دهد که این کارها ضروری نیست و ما می توانیم با مصرف کمتر زندگی کنیم و با داشتن وسایل کمتر، وقت بیشتری داشته باشیم که کنار هم باشیم، صحبت کنیم، عشق بورزیم و کتاب بخوانیم که این کارها زندگی را دلچسب تر می نماید این جنبه بسیار مهمی از کرونا بوده و تاثیر بسیار زیادی داشته است.

طراوتی اضافه کرد: یکی دیگر از اثرات اجتماعی کرونا کاهش مصرف، از بین رفتن زرق و برق و بی معنا شدن مصرف بسیاری از اقلام و یک نوع احترام به طبیعت در اثر این تغییر است. مردم مشاهده می نمایند که طبیعت چقدر راحت می تواند با یک اشاره این چیزها را از بین ببرد و تا چه اندازه قدرت دارد. یکی از بهترین کارهایی که مردم می توانند انجام دهند این است که اجازه دهند طبیعت به همان صورتی که هست بماند که اینگونه منفعت بیشتری دارد تا اینکه بخواهند آن را به چیز دیگری تبدیل نمایند. احترام به طبیعت و درک صندلی و نقش آن در زندگی انسان یکی از اثرات بسیار مهم ویروس کرونا بوده است.

این فعال محیط زیست گفت: از دیگر موارد بسیار مهمی که کرونا نشان داد، اهمیت نقش دولت است، زیرا اکنون حدود 35 تا 40 سال است که نئولیبرالیست ها در سطح دنیا این موضوع را اعلام کردند که دولت نباید در کاری دخالت کند. وظیفه دولت این نیست که کارهای عمومی را به دست بگیرد، مردم را بیمه کند و خدمات عمومی بدهد، بلکه این موارد باید خصوصی باشد. اگر افرادی وضع اقتصادی خوبی ندارند به خاطر این است که خودشان بی استعداد هستند و کم کوشش کردند، بنابراین اگر دولت از آنها حمایت کند آنها را تشویق نموده، در حالی که افراد پیروز توانایی داشتند و دنبال کار و علم رفتند.

وی ادامه داد: اکنون این ایده از بین رفته، حتی در آمریکا که تمام شرکت ها خصوصی بوده و تمام کارها در دست بخش خصوصی است نیز دولت به میدان آمده و یاری می نماید، فرانسه، انگلستان و آلمان را نیز دولت ها اداره می نمایند. کرونا نشان داد که دولت ها نمی توانند بی تفاوت بوده یا در حمایت از مردم آسیب پذیر دخالتی نداشته باشند. دولت باید از شرکت های عظیم حمایت نموده و برای مردم هزینه کند.

امنیت در بحران کرونا بازتعریف می شود

طراوتی بیان نمود: در این بحران امنیت مقداری بازتعریف می شود. داشتن تانک، توپ و ارتش های بسیار عظیم می تواند هیچ فایده ای نداشته باشد، امنیت با یک ویروس از بین می رود و برای اینکه خوب شود، مردم باید بتوانند از خود دفاع نمایند. به طور مثال در این مورد باید بتوانند در خانه بمانند، نباید فشار اقتصادی روی آنها باشد و باید فرهنگ بالایی داشته باشند که درک نمایند، ولو اگر 100 تانک جلوی خانه آنها باشد نمی توانند هیچ کاری انجام دهند.

این فعال محیط زیست اضافه کرد: امنیت تنها به معنای این نیست که سلاح، قفل و بند بیشتری داشته باشیم و خانه ها حصار فلزی داشته باشد، امنیت در این است که مردم همدلی داشته باشند، زندگی آنها تحت فشار نباشند، سرمایه اجتماعی داشته باشند، به دولت های خود معتقد بوده و احترام بگذارند و دولت نیز برای آنها ارزش قائل باشد. این امنیت خاطر باعث امنیت بهداشتی و حفظ بهداشت می شود. کرونا بی معنا بودن هزینه های نظامی سنگین را به بسیاری نشان داده است.

کرونا و تاثیرات خاص آن در ایران

وی با اشاره به اینکه علاوه بر موارد گفته شده، در ایران کرونا سه نکته دیگر را هم پیش آورده است، توضیح داد: اول اینکه کرونا تاثیر قاطعی در اهمیت یافتن نقش پزشکان داشت؛ زیرا حرکتی در جامعه به وجود آمده بود که حملات زیادی به پزشکان می شد، اما اکنون پزشکان نشان دادند که واقعا کار می نمایند و در شرایطی که همه در خانه هستند جامعه پزشکی خطر را می پذیرد و کارهای مثبتی انجام می دهد، اعتقاد و احترام مردم نسبت به پزشکان نیز بیشتر شده است.

طراوتی اضافه کرد: دوم اینکه خرافات مورد حمله نهاده شد و در مقابل افرادی که بیان می کردند نباید اماکن مقدس را تعطیل کرد، بسیاری از مراجع ما گفتند که اینگونه نیست؛ بنابراین جلوی این افراد گرفته شد. کسانی که می خواستند با روش های غیر علمی درمان نمایند، ضربه خوردند و تعیین شد که این کار غلط است.

این فعال محیط زیست ادامه داد: سوم اینکه ما تجربه کردیم در مواقعی که بحران شدیدی در کشور پیش می آید، باید یک ستاد منفرد به طور مثال ستاد مقابله با کرونا وجود داشته باشد که مورد حمایت همه ارگان ها و اقشار قرار گیرد، تصمیماتش لازم الاجرا باشد، هر کسی برای خود سازی نزند و هر گروهی نخواهد به تنهایی مبارزه کند. اهمیت تمرکز و وحدت رویه برای جامعه ما تعیین شد.