زهر مار چیست و چه تاثیری بر بدن دارد؟ - بازی های اندروید

به گزارش خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی خبرنگاران به نقل از وب سایت طور قدراتک؛ جزء اصلی زهر مار پروتئین است. این پروتئین های سمی عامل بسیاری از اثرات نامطلوب آن هستند. بعلاوه حاوی آنزیم هایی است که به سرعت بخشیدن به واکنش های شیمیایی که پیوند های شیمیایی بین مولکول های بزرگ را می شکند، یاری می نماید. این آنزیم ها به تجزیه کربوهیدرات ها و پروتئین هایی مانند فسفولیپید ها و نوکلئوتید های مسئول ساخت DNA در طعمه یاری می نمایند. آنزیم های سمی بعلاوه فشار خون را کاهش می دهند، گلبول های قرمز را از بین می برند و از کنترل ماهیچه ها جلوگیری می نمایند.

انواع سموم ترشح شده به وسیله مار ها و هدف آنها:

3 نوع سموم اصلی وجود دارد که هر کدام نقش یا اثر خاصی دارند که با دیگری فرق دارد، به عنوان مثال نوروتوکسین ها معمولاً در فلج کردن حرکت طعمه و کاهش فشار خون آن برای تسهیل دفع آن یافت می شوند. سه نوع سم و اثربخشی هر یک از آنها به توضیح زیر است.

1. سیتوتوکسین ها:

آن ها مواد سمی هستند که سلول های بدن را از بین می برند. سیتوتوکسین ها منجر به مرگ بیشتر یا تمام سلول های بافت یا اندام تحت تأثیر گزش می شوند، وضعیتی که به نام نکروز شناخته می گردد. بعضی از بافت ها ممکن است دچار نکروز مایع شوند که در آن بافت به طور جزئی یا کامل مایع شده است.

سیتوتوکسین ها به هضم جزئی طعمه قبل از خوردن یاری می نمایند. سیتوتوکسین ها معمولاً به نوع سلول هایی که بر آن ها تأثیر می گذارند اختصاص دارند. کاردیوتوکسین ها سیتوتوکسین هایی هستند که سلول های قلب را از بین می برند، میوتوکسین ها فقط سلول های ماهیچه ای را هدف قرار داده و تخریب می نمایند و کلروتوکسین ها سلول های کلیه را از بین می برند.

2. نوروتوکسین ها:

آن ها مواد شیمیایی سمی برای سیستم عصبی هستند. نوروتوکسین ها با مختل کردن سیگنال های شیمیایی (انتقال دهنده های عصبی) ارسال شده بین سلول های عصبی کار می نمایند. آن ها ممکن است فراوری انتقال دهنده های عصبی را کاهش دهند یا مکان های گیرنده خود را مسدود نمایند. سایر نوروتوکسین ها با مسدود کردن کانال های کلسیم و کانال های پتاسیم عمل می نمایند. این کانال ها برای انتقال سیگنال ها در طول نورون ها مهم هستند.

نوروتوکسین ها باعث فلج عضلانی می شوند که بعلاوه می تواند منجر به مشکل در تنفس و مرگ گردد. مار های خانواده Elapidae (Lapididae) معمولاً نوروتوکسین فراوری می نمایند. این مار ها نیش های کوچکی دارند و شامل مار های کبرا، مامباها، مار های دریایی و مار های مرجانی هستند.

در ادامه گروهی از نوروتوکسین ها و نوع مار هایی که از آن ها استفاده می نمایند:

کلسیپتین: این سم خونی با مسدود کردن کانال های کلسیمی از عملکرد تحریک تکانه های عصبی را مختل می نماید. این سم در مامبای سیاه یافت می گردد.

کوپروتوکسین: این نوع سم که به وسیله مار کبری فراوری می گردد، با مسدود کردن عملکرد گیرنده های نیکوتین استیل کولین عمل می نماید و منجر به فلج می گردد.

کلسیکلیدین: مانند کلسیپتین، این نوروتوکسین کانال های کلسیمی با ولتاژ را که عملکرد سیگنال های عصبی را مختل می نمایند، مسدود می نماید. در مار مامبا سبز یافت شد.

واسیکلین: که در مامبای سبز شرقی یافت می گردد، عملکرد آنزیم استیل کولین استراز را که حرکت عضلات را کنترل می نماید، مهار می نماید و در نتیجه باعث حرکت غیرقابل کنترل ماهیچه، تشنج و فلج تنفسی می گردد.

کالیوتوکسین: این سم به وسیله مار مرجانی آبی فراوری می گردد و از بسته شدن کانال های سدیم در سلول های عصبی جلوگیری می نماید و باعث فلج کامل در بدن می گردد.

3. هموتوکسین ها:

آن ها سمومی هستند که اثرات سمی روی گلبول های قرمز دارند و بعلاوه فرآیند های لخته شدن خون را مختل می نمایند. این مواد با انفجار گلبول های قرمز، تداخل با عوامل انعقاد خون و سپس باعث مرگ بافت و آسیب اندام ها و بعلاوه باعث از بین بردن گلبول های قرمز خون ناتوانی خون در لخته شدن و باعث خونریزی داخلی جدی می شوند و تجمع گلبول های قرمز مرده در رگ های خونی نیز می تواند عملکرد کلیه را مختل کند، در حالی که بعضی از سموم از لخته شدن خون جلوگیری می نمایند و نوع دیگری نیز وجود دارد که باعث تجمع پلاکت ها و سلول های خونی می گردد.

نحوه استفاده از زهر مار در پزشکی:

علاوه بر استفاده از زهر مار برای به دست آوردن پادزهر، مطالعه سم مار ها و عملکرد های بیولوژیکی آن ها پس از کشف راه های تازه مبارزه با بیماری های انسانی به وسیله آن ها اهمیت فزاینده ای پیدا نموده است، بعضی از این بیماری ها شامل سکته مغزی، بیماری آلزایمر، سرطان و اختلالات قلبی و... می شوند.

از آنجایی که سم مار به طور خاص سلول ها را هدف قرار می دهند محققان در حال اجرا تحقیقات زیادی در خصوص روش هایی هستند که این سموم برای فراوری دارو های قادر به هدف قرار دادن سلول های خاص استفاده می شوند. تجزیه و تحلیل اجزای زهر مار به فراوری مسکن های قوی تر به عنوان رقیق نماینده های خون موثرتر نیز یاری نموده است.

محققان از خواص ضد انعقادی سم هتوکسین، برای فراوری دارو هایی برای درمان فشار خون بالا، اختلالات خونی و حملات قلبی و نوروتوکسین ها برای فراوری دارو هایی برای درمان بیماری های مغزی و سکته استفاده نموده اند.

اولین داروی مبتنی بر زهر که به وسیله FDA ساخته و تایید شد، کاپتوپریل بود، مشتق شده از پیتون برزیلی که برای درمان فشار خون بالا استفاده می شد.

بیشتر بخوانید:

جالب ترین مشاغل دانشمندان که شما را انگشت به دهان می نماید

فراوری زهر مار از مخمر مهندسی شده برای نابودی لخته های خونی