آیا پاندمی، خودکشی را افزایش داده است؟ - بازی های اندروید

دکتر علی عربی در گفت وگو با خبرنگاران، در خصوص ارتباط میان شرایط پاندمیک و خودکشی، اظهار کرد: از دو دیدگاه می توان به این موضوع پرداخت؛ یک دیدگاه خودکشی را امری روان شناختی قلمداد می کند و در سطح فردی به آن می پردازد که می توان دلایل شخصی، بیماری های زمینه ای و مسائلی در این سطح را هم در آن طرح کرد.

وی اضافه کرد: دیدگاه دیگر رویکرد جامعه شناختی است. از این دیدگاه شرایط کنونی پاندمیک، یک متغیر اساسی در تبیین خودکشی است که با تاثیر بر شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی می تواند بر نرخ خودکشی تأثیرگذار باشد.

عضو هیات علمی جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز بیان کرد: این مهم البته در پژوهش های اجرا شده در زمینه خودکشی به ویژه در سایر کشورها در دسترس است که حاکی از افزایش نرخ خودکشی است. متاسفانه در کشور ما محدودیت های پژوهشی بسیاری در مطالعه علمی آسیب های اجتماعی مانند خودکشی وجود دارد که سبب ضعف گنجینه دانشی ما در این زمینه شده است.

وی اضافه کرد: با این وجود اگر بخواهیم ارتباط پاندمی کووید - 19 با نرخ خودکشی را در کشور ایران مورد آنالیز قرار دهیم، به لحاظ نظری می توان این نتیجه گیری را نام کرد که همه گیری جهانی کووید - 19 با تاثیر مستقیم بر تعاملات اجتماعی و به تبع آن تاثیر منفی بر فعالیت های اقتصادی، فراغتی و خانوادگی می تواند سهم مهمی در نرخ خودکشی را به خود اختصاص دهد. البته این سهم با توجه به پیچیدگی متغیرهای اجتماعی، قابل تفکیک مستقیم نیست.

عربی با اشاره به آنالیز تاثیر سیاست گذاری های کلان و مدیریتی شرایط پاندمی در ارتباط با آسیب های اجتماعی، بیان کرد: در شرایطی همچون پاندمی کووید - 19، سیاست گذاری سلامت محور دولت ها نقش بسیار مهمی در مدیریت پیامدهای آسیب شناختی آن بر جامعه و افراد و خانواده ها دارد. در چنین شرایطی هر گونه ناهماهنگی و ضعف در این سطح می تواند سبب خلق بحران های اجتماعی شود و با افزایش کمیت و شدت آسیب های اجتماعی-اقتصادی، افراد را به لبه انتهایی آسیب پذیری ایشان که همان خودکشی است، نزدیک کند.

وی گفت: در چنین تعبیری، ما آسیب های اجتماعی را به مانند یک راستا منتهی به پرتگاه تصویر می کنیم و خودکشی به معنای تصمیم فرد برای سقوط در پرتگاه است. با توجه به این موارد، می توان نام کرد که پاندمی کووید - 19 فاصله بین فرد تا رسیدن به لبه پرتگاه را کوتاه تر کرده و همچنین سبب تسریع فروپاشی شخصیتی افراد برای تصمیم سازی جهت سقوط شده است.

عضو هیات علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز اضافه کرد: البته باید بر این نکته تاکید داشته باشیم که مهم ترین تاثیر پاندمی بر خودکشی را باید تاثیرات اقتصادی آن لحاظ کرد. در حال حاضر پاندمی از یک سو سبب از بین رفتن بسیاری از مشاغل شده و از سوی دیگر فرصت های اشتغال را در بسیاری از زمینه های خدماتی از بین برده است؛ شرایطی که سبب افزایش اضطراب اجتماعی و حالت پانیک در افراد می شود و می تواند احتمال خارج شدن شخص از آستانه تحمل پذیری به سمت تصمیم به خودکشی را افزایش دهد.

وی با اشاره به راه های پیشگیری از خودکشی در شرایط پاندمی، گفت: برای مدیریت و پیشگیری از خودکشی در این شرایط، باید نگاه مان کاملاً زمینه محور و آکادمیک باشد، یعنی اول باید جمعیت ها و گروه های آسیب پذیر را مورد پایش قرار دهیم، ایشان را متناسب با فشارهای وارده آنالیز و سیاست های اجتماعی را متناسب با جامعه هدف، طرح ریزی و همچنین اجرا کنیم.

عربی شرح داد: برای دست یابی به این هدف، داشتن بانک های داده های اجتماعی، نظام سلامت جامعه محور و توانمندی نهادهای پژوهشی بسیار مهم است.

وی اضافه کرد: برای مثال، بخشی از خودکشی ها در شرایط پاندمی می توانند مرتبط با خشونت های خانگی باشند. در این مورد، توانمندسازی خانواده ها برای عبور از دوره قرنطینه می تواند مفید باشد زیرا قرنطینه، خانواده ها را با چالش هایی همچون تراکم تعاملات بین فردی، آموزش از راه دور، دورکاری و گسست روابط عاطفی خویشاوندی روبرو کرده است.

این جامعه شناس با اشاره به راهکارهایی برای مدیریت آسیب های اجتماعی، شرح داد: برای مدیریت خودکشی متاثر از شرایط پاندمی، باید سیاست های پیشگیرانه کاملا متناسب با جمعیت هدف ابتدا طرح ریزی و سپس به شکل متناسب اجرا شوند که این امر البته نیازمند وجود سازمان های حرفه ای، جامعه مدنی قدرتمند با سمن های فعال و البته برنامه ها و سیاست های مشخص و بدون ابهام دولتی برای مهار بیماری است.

وی بیان کرد: متاسفانه سیاست های مقطعی به غیر از افزایش اضطراب خانواده ها و گاه سرعت بخشیدن به فروپاشی اجتماعی، هیچ افق روشنی در مدیریت شروع و گذر از پاندمی ایجاد نخواهند کرد.

عربی اضافه کرد: امیدوارم جامعه ما و همچنین جامعه جهانی از این تجربه ناگوار، اندوخته دانشی و اجرایی غنی را برای مدیریت شرایط مشابه که بسیار محتمل است، کرده باشد.